លោកធម៌ ៨ សរសើរ និន្ទា មានលាភអត់លាភ មានយស់ អត់យល់ សុខនិងទុក្ខ
🔸 (English):
The Eight Worldly Conditions
(also known as The Eight Worldly Winds)
They are:1. Gain (profit) 2. Loss 3Fame
4. Disrepute 5. Praise 6. Blame 7Pleasure 8. Pain
These are the conditions that ordinary beings are attached to, but noble ones see through them and remain equanimous.
Les huit conditions mondaines
(ou Les huit vents du monde)
Elles sont :1. Gain (profit) 2. Perte
3. Renommée 4. Mauvaise réputation
.5. Louange 6. Blâme
7Plaisir8. Douleur8
.
ព្រះពុទ្ធ ព្រះធម៌ ព្រះសង្ឃ BUDDHA DHARMA SANGHA
លោកធម៌៨គឺ សរសើរ និន្ទា មានលាភ អត់លាភ មានយស់អត់យស សុខនិងទុក្ខ។
លោកធម៌៨
ពាក្យទាំង 8 នេះបើបំបែកទៅមានច្រើន
នៅក្នុងពិភពលោកយើងនេះដែលសម្រាន្តលក់ដោយមិនដឹងខ្លួននៅក្នុងពិភពលោកធម៌៨ ដែលជាមូលឬជាឬសពាក្យសន្មត់េទាំងឡាយលោកធម៌ទាំងអស់លោកធម៌ 8 គឺ សរសើរ និន្ទា មានលាភ អត់លាភ មានយស អត់យស សុខ ទុក្ខ ។ ពាក្យអស់ទាំងនេះដែលបង្កើតឡើងដោយសត្វលោកខ្លួនឯងដើម្បី ឱ្យមានភាពខុសគ្នា ដែលនៅក្នុងធម្មជាតិ មានតែធាតុដឹងនិងធាតុដែលមិនដឹងា។ដើម្បីស្រួលយល់យើងអាចនិយាយថានៅខាងក្នុងពិភពលោក មានតែធម្មជាតិដែលមានវិញ្ញាណនិងធម្មជាតិដែលអត់វិញ្ញាណ គឺ ចិត្ត ១២១ និងចេតសិក ៥២ រូប ២៨ ដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធសម្ដែងថាគឺជាការពិតបរមត្ថធម៌។បន្តទៅទៀត បើយល់ថាពិតត្រឹមនេះប្រ យ័ត្នថារបស់ទាំងនោះមាន។ បើយល់ថារបស់ទាំងនោះមានព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធឲ្យឈ្មោះថាការយល់ទិដ្ឋិរបៀបនេះគឺជាសស្សទិដ្ឋី ហើយយល់ថារបស់ទាំងនោះមិនមានគឺជាឧច្ឆេតទិដ្ឋិ ។បានសេចក្តីថាបរមត្ថធម៌បើយើងថាមានក៏ខុសមិនមានក៏ខុស។ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធសម្ដែងថានេះមាននេះក៏មាននេះមិនមាននេះក៏មិនមាននេះរលត់នេះក៏រលត់ បដិច្ចសមុបាទធម៌និងសង្ខតធម៌ ឬក៏ឥទប្បច្ចយតា និងពាក្យផ្សេងៗទៀតទៅតាមអធ្យាស្រ័យរបស់បុគ្គលដែលអាចយល់បាន តែអាចមានន័យដូចគ្នាបេះបិទប៉ុន្តែខុសគ្នាបន្តិចសម្រាប់ឲ្យយល់។កាលបើនិយាយដូច្នេះបើមិនលើកឧទាហរណ៍ ពិបាកនឹងយល់ ឧទាហរណ៍ បញ្ចខន្ធ និង ចិត្ត ចេតសិក រូប។យើងថាដូចគ្នាជាការពិតហើយ ។ប៉ុន្តែខុសគ្នាក្នុងការពន្យល់ ។ព្រោះថាអ្នកសិក្សាដែលជាសប្បុរសនិងបណ្ឌិតទាំងឡាយបើមិនច្បាស់់ លោកមិនអាចជឿ ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធសម្ដែងថាសត្វលោកសន្សំបុណ្យនិងបាបគឺកម្ម។តើសន្សំដូចម្ដេចទៅ? ដូច្នេះត្រូវយកពាក្យបញ្ចខន្ឋមកនិយាយ។ខន្ឋ គឺគំនរ សញ្ញាខន្ឋ គឺគំនរសញ្ញា ការចងចាំ វេទនាខន្ធ គឺគំនរនៃការដឹងអារម្មណ៍ជាសុខនិងទុក្ខ ។បើមិនមានគំនរសញ្ញាទេមនុស្សមិនអាចចងចាំអនុស្សាវរីយ៍ដែលកន្លងផុតតាំងពីនៅកុមារភាព។ឯព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធក៏ព្រះអង្គមិនអាចចាំជាតិជាអសង្ខេយ្យជាតិបានឡើយ។នៅចម្ងល់ទៀតតើគំនររបៀបដូចម្ដេច។ដើម្បីឲ្យយល់ច្បាស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធក៏បានសម្ដែងអំពីវិថីចិត្ត នៅក្នុងវិថីចិត្តដែលមានវិថី ៦ខុសគ្នា។ដែលកើតរលត់ ១៧ ដង ទើបរូបរលត់ម្ដង។ ចិត្តដែលបានទទួលរូបពីខាងក្រៅតែមិនមែនរូបខាងក្រៅពិតនោះទេគឺជាស្រមោលដើម្បីឲ្យយល់ដូចជាគេបោះត្រាឬសរូបថត ចិត្ត ដែលទទួលរូបនៅខាងក្រៅមុននឹងរលត់បានផ្ទេរមកឱ្យចិត្ថកើតថ្មី។ ធម្មជាតិនៃចិត្តដែលប្រព្រឹត្តរបៀបនេះគ្មានខាងដើមហើយក៏គ្មានទីបញ្ចប់។អ្វីដែលចិត្តទទួលនូវរូបទាំង 6 គឺជាវិបាករបស់កម្មពីអតីតជាតិ បើកម្មល្អវិបាកគឺផលល្អបើកម្មមិនល្អអតីតជាតិ ក៏ផលឬវិបាកមិនល្អ។ធ្វើឱ្យចិត្តស្រឡាញ់ស្អប់ឬអកុសលនិងកុសលដែលជាកម្មកើតមានសម្រាប់ជាពូជបង្កើតផលទៅអនាគត។សូមបញ្ជាក់កុំឱ្យមានចម្ងល់។មិនមែនបានសេចក្តីថាកាលណាវិបាកជាអកុសលតាមទ្វារតាម 6 មិនមែនជាបច្ច័យ ដោយស្វ័យប្រវត្តិជាអកុសលចិត្តនោះ។នេះគឺការធ្វើអត្ថាធិប្បាយមិនទាន់លំអិតទេបើលំអិតត្រូវប្រើពេលវេលាច្រើន។ សង្ខេបឱ្យខ្លីនៃកាអត្ថាធិប្បាយនេះអាចនិយាយបានថាសត្វលោកមានកម្មរៀងខ្លួន។សត្វលោកប្រព្រឹត្តទៅតាមកម្ម។ឆ្ងល់ទៀត ។ដូច្នេះកម្មនេះជាអមតៈឬ?សំណួរនេះបើមិនបានពិចារណាពុំអាចឆ្លើយបាន។តែបើមានសំណួរគឺជាការល្អ។បើពុំមានសំណួរ ច្បាស់ណាស់ការយល់ដើម្បីអធិប្បាយមិនអាចមានឡើយ។ព្រោះពុំចេះពិតប្រាកដ។តែចេះនិយាយចាំ តែប៉ុណ្ណោះ។សំណួរនេះគឺជាសំណួរដែលធ្វើតាមការបង្រៀន របស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទាំងឡាយដែលសម្ដែងថាធម៌ទាំងឡាយមានហេតុនិងបច្ច័យ។ដែលជារូបមន្តឬច្បាប់សកល។បើមិនស្គាល់ពាក្យហេតុនិងបច្ច័យ គឺមិនយល់នោះឯង។ជីវិតសព្វថ្ងៃចិត្តដែលកើតដំបូងគឺជាវិបាកនៃកម្មចាស់ តែជាហេតុនិងបច្ច័យឲ្យមានកម្មថ្មីបច្ចុប្បន្ន កម្មថ្មីបច្ចុប្បន្នជាហេតុនិងបច្ច័យឲ្យមានវិបាកកម្មទៅអនាគត នេះជាចម្លើយ។សូម្បីបរមត្ថធម៌រកខ្លួនឯងពិតប្រាកដមិនមានផង។ សត្វលោកដែលរស់នៅក្នុងលោកធម៌ជាពាក្យសន្មត់ច្បាស់ណាស់គឺមិនមានអ្វីទាល់តែសោះ។តែសត្វលោកទាំងនោះដែលរត់តាម លោកធម៌ ដែលជាពាក្យសន្មត់យល់ថាការពិតហើយសប្បាយជាប់ជំពាក់នៅក្នុងរបស់ដែលបានបង្កើតខ្លួនឯង។និងបញ្ឆោតខ្លួនឯង។អាចមានការច្រណែនទាស់ទែងគ្នា។ដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធសម្ដែងថាគឺអវិជ្ជា។
បើអវិជ្ជាជាហេតុអោយមានសត្វលោក អ្វីដែលសត្វលោកប្រព្រឹត្តក៏ជាអវិជ្ជាដែរ។
សំណួរដូច្នេះបើអ្វីដែលសត្វលោកប្រព្រឹត្តជាអវិជ្ជាដែរ។ដូច្នេះការផលិតរបស់ផ្សេងៗដែលសត្វលោកយល់ថាចម្រើននោះ ដើម្បីប្រយោជន៍សង្គមនោះមិនល្អទេ?
ចម្លើយទៅតាមការយល់អធ្យាស្រ័យរៀងខ្លួន។ប៉ុន្តែចម្លើយដែលត្រឹមត្រូវមានតែមួយទេ ព្រោះជាបរមត្ថធម៌។មិនមែនទស្សនៈចម្លើយទៅតាមការយល់អធ្យាស្រ័យរៀងខ្លួន។ប៉ុន្តែចម្លើយដែលត្រឹមត្រូវមានតែមួយទេ ព្រោះជាបរមត្ថធម៌។មិនមែនទស្សនៈរ៥
សូមអធ្យាស្រ័យបើមានកំហុសអក្ខរាវិរុទ្ធ អរព្រះគុណនិងអរគុណ។
ÉNGLISH
English Translation: The Eight Worldly Winds
In this world, we are unconsciously carried away by the Eight Worldly Winds, which are the root and foundation of conventional terms and all worldly matters. These Eight Worldly Winds are: praise and blame, gain and loss, fame and disrepute, pleasure and pain.
All these terms are invented by worldly beings to create distinction. But in nature, there are only two things: knowing elements and non-knowing elements.
To make it easier to understand, we can say that within the inner world, there are only conscious nature and unconscious nature, which are: 121 cittas (consciousnesses), 52 cetasikas (mental factors), and 28 rūpas (material phenomena) — all of which the Buddha declared as ultimate realities (paramattha dhamma).
If one believes these to exist, it leads to eternalism (sassata-diṭṭhi); if one believes they don’t exist, it leads to annihilationism (uccheda-diṭṭhi). Hence, the Buddha taught dependent origination: « When this exists, that exists; when this ceases, that also ceases. » These teachings are also known as paṭiccasamuppāda, idappaccayatā, and many other terms depending on context. Though the terms differ, the meaning is the same.
To grasp this clearly, the Buddha explained the five aggregates (pañcakkhandha), cittas, cetasikas, and rūpas — not as separate truths but for explanation’s sake. The aggregates are accumulations: for example, saññākkhandha is the heap of memory and recognition; vedanākkhandha is the heap of feelings (pleasant and unpleasant).
Without the aggregate of memory, humans could not recall events from childhood. Even the Buddha could not remember countless past lives without memory.
The Buddha then explained the process of consciousness (citta vīthi): six distinct types, each with 17 thought-moments. One rūpa (material moment) ceases only after 17 moments of citta. The image received by the mind is just a shadow, not the actual external object — like a stamp or a photograph.
This mental process has no beginning or end. The six objects (sights, sounds, etc.) received are kamma-vipāka, the result of past actions. Good kamma gives rise to good vipāka (results), and bad kamma results in suffering.
However, even if one experiences painful vipāka through the six doors, it does not mean one will automatically create unwholesome kamma — this is a matter of cause and condition.
This is a summary explanation, not yet detailed. But in short, beings are bound by their kamma.
A further question may arise: “Is kamma eternal?” This question is good. Without questions, deep understanding cannot arise. Blind belief is not enough.
The Buddha taught that all dhammas arise from causes and conditions — the universal law. Not understanding these two words — « cause » and « condition » — means not understanding anything.
The first consciousness at birth is the result of past kamma, but it becomes the condition for new present kamma, which in turn becomes the cause for future vipāka.
Even paramattha dhammas have no self-existence. In truth, there is nothing at all. Beings run after worldly terms they themselves invented, mistakenly believing them to be true and clinging to them with attachment, conflict, and jealousy.
The Buddha called this avijjā (ignorance).
If avijjā is the cause for beings to arise, then all their actions are rooted in avijjā. So, should all human development for social benefit be considered unwholesome?
Each person will interpret this according to their own view. But the correct answer is only one, based on paramattha dhamma, not personal opinion.
FRANÇAIS
https://youtu.be/ScdLkztYTbc?si=xaWCgb9v7d6C877s
Dans ce monde, nous sommes emportés inconsciemment par les huit conditions mondaines, qui sont à la racine de tous les termes conventionnels et des réalités du monde. Ces huit conditions sont : louange et blâme, gain et perte, renommée et discrédit, plaisir et douleur.
Tous ces mots sont inventés par les êtres mondains pour créer des distinctions. Pourtant, dans la nature, il n’y a que deux types de phénomènes : ceux qui savent et ceux qui ne savent pas.
Pour faciliter la compréhension, on peut dire que le monde intérieur se compose uniquement de la nature consciente et de la nature inconsciente : c’est-à-dire les 121 états de conscience (cittas), 52 facteurs mentaux (cetasikas) et 28 phénomènes matériels (rūpas) — que le Bouddha a déclarés comme des réalités ultimes (paramattha dhamma).
Si l’on pense que ces choses existent véritablement, on tombe dans l’éternalisme (sassata-diṭṭhi). Si l’on pense qu’elles n’existent pas, on tombe dans l’annihilationnisme (uccheda-diṭṭhi). Le Bouddha a donc enseigné la co-production conditionnée : « Lorsque ceci est, cela est ; lorsque ceci cesse, cela cesse. » Ces enseignements sont appelés paṭiccasamuppāda, idappaccayatā, etc. Les mots peuvent varier, mais le sens reste le même.
Pour mieux comprendre, le Bouddha a expliqué les cinq agrégats (pañcakkhandha), les cittas, les cetasikas et les rūpas — non pas comme des vérités séparées, mais pour l’explication. Les agrégats sont des accumulations : par exemple, l’agrégat de perception (saññākkhandha) est l’ensemble de la mémoire et des reconnaissances ; l’agrégat des sensations (vedanākkhandha) est l’ensemble des ressentis agréables et désagréables.
Sans mémoire, les humains ne pourraient pas se souvenir de leur enfance. Même le Bouddha n’aurait pu se rappeler ses innombrables vies antérieures sans mémoire.
Il a ensuite expliqué le processus de conscience (citta-vīthi) : six types distincts, chacun avec 17 moments de pensée. Un moment matériel (rūpa) ne disparaît qu’après 17 cittas.
L’image perçue n’est qu’une ombre — comme un tampon ou une photo — ce n’est pas l’objet réel. Ce processus n’a ni début ni fin.
Les objets perçus à travers les six portes sont les résultats (vipāka) du kamma passé : bon kamma donne de bons résultats, mauvais kamma donne de la souffrance.
Mais attention : même si on reçoit des résultats désagréables, cela ne signifie pas automatiquement que l’on va produire du kamma non méritoire. C’est une question de conditions.
Ce n’est qu’une explication résumée. En résumé : les êtres sont guidés par leur propre kamma.
Une autre question se pose : « Le kamma est-il éternel ? » Cette question est bénéfique. Car sans question, il ne peut y avoir de compréhension profonde.
Le Bouddha a enseigné que tous les phénomènes ont des causes et des conditions — c’est la loi universelle. Ne pas comprendre « cause » et « condition », c’est ne rien comprendre.
La première conscience à la naissance est le résultat du kamma passé, mais elle devient la cause et la condition du nouveau kamma présent, qui à son tour sera la cause du futur vipāka.
Même les réalités ultimes n’existent pas en soi. En vérité, il n’y a rien du tout.
Les êtres courent après le monde conventionnel, prenant ce qu’ils ont eux-mêmes inventé pour la vérité, s’y attachant avec plaisir, souffrance et conflits.
Le Bouddha a appelé cela l’ignorance (avijjā).
Si l’ignorance est la cause de la naissance des êtres, alors toutes leurs actions sont aussi basées sur l’ignorance.
Alors faut-il dire que tous les développements humains au service de la société sont mauvais ?
La réponse dépend des compréhensions individuelles. Mais la vérité correcte est unique, selon le dhamma ultime (paramattha dhamma) — ce n’est pas une opinion.
បបរមត្ថពុទ្ធិ 